عاشورا

عاشورا دهمین روز ماه محرم است در این ،روز در سال ۶۱ هجری قمری ۶۸۰ سال بعد از میلاد (مسیح حسین نوه محبوب حضرت محمد و ۷۲ تن که فرزندان و برادرانش هم در بین آنان ،بودند، بیرحمانه به شهادت رسیدند. این قتل عام در مکانی به نام کربلا واقع در عراق امروزی به وقوع پیوست. شیعیان شور و شهادت حسین را یکی از بزرگترین مصیبتهای تاریخ بشری تلقی میکنند که بارزترین نمونه ایثار و همچنین بنیاد ایمان و فرهنگ شیعه را تشکیل میدهد.

در سیزده قرن گذشته مراسم مذهبی گوناگونی پدیدار شده اند که به عاشورا نسبت داده میشوند علی الخصوص زمانی که شیعه اثنی عشری در ایران به مذهب رسمی کشور تبدیل شد بسیاری از این مراسم در طول هشت سال جنگ خونین ،تحمیلی برای بسیج توده ها استفاده یک سری از نقاشیهای حسن زاده – که در جنگ ایران و عراق به عنوان سرباز داوطلب خدمت کرده – به نام «عاشورا» به خواهر حسین زینب و زنان همراهش اختصاص داده شده .است زینب رهبری پر شور در میان این گروه خاص زنان در کربلا بوده است زینب به عنوان دختر حضرت و على نوه حضرت محمد و همچنین خواهر حسین از احترام ویژه ای برخوردار است جانفشانی او برای برادرش حد و مرزی نمی شناخت. او نمادی است برای زنان ایرانی که صدها هزارتن از همسران برادران و پسران خود را در جنگ با عراق از دست داده اند.

نقاشیهای عاشورا به دلیل سرباز زدن از محدودیتها و تابوهای اسلامی درباره به تصویر کشیدن ،معصومین نقش مهمی را در تاریخ هنر اسلامی ایفا کنند. نقاشیهای بزرگ روی دیوارها و پارچهها بیانگر واقعه عاشورا و شهادت در دین شیعه هستند و به عنوان نقاشیهایی ساده دلانه» ، «مردمی» یا «قهوه خانهای شناخته شده.اند این نقاشیها بازتابی از نمایشهایی درباره شور عاشورا به نام تعزیه .هستند در تعزیه خوانی نقش زنان را مردانی بازی میکنند که سر تا پایشان زیر لباس و حجاب پنهان شده است. زنان «عاشورای حسن زاده نیز – با کمی تغییرات – از این سنت پیروی میکنند در تعزیه خوانی زنان لباس سیاه می پوشند ولی رنگ لباس زنان در کارهای حسن زاده از سفید تا پررنگ و نگار و همچنین سیاه با تکه دوزیهای نمادین است تمام زنان در مجموعه «عاشورا» در مقابل زمینه ای از خطاطی فارسی و عربی پدیدار میشوند؛ برخی از آنها آیاتی از قرآن هستند برخی دیگر یادآور قهرمانان عاشورا و بخشی دیگر دعا خوانی و برخی دیگر متونی هستند مرتبط به مناسک زیارت این آثار از سنت مزین کردن درو دیوار تکیهها و حسینیهها با پارچههای خطاطی شده پیروی میکنند؛ اماکنی که مراسم مذهبی شیعیان در آن به جا آورده میشود.

برجسته ترین نقاشی در این مجموعه نقاشی زن سفید پوشی است که سر و بالاتنه اش را فرشتهای متاثر از مینیاتور ایرانی دوران تیموریان ویا صفویان در بر گرفته .است یکی دیگر از ،نقاشیها قامت زنی است که در برابر زمینه رنگارنگی ایستاده که بر آن آیات قرآن نوشته شده است. قامت این زن حاوی تصویر اسب سواریست که تشابه با سیاوش قهرمان اسطوره ای ایران دارد. بدین ترتیب حسن زاده عاشورا را به سنتهای ایران پیش از اسلام مرتبط می نماید. «عاشورای حسن زاده نه تنها از زینب، بلکه از همه نسلهای زن ایرانی تجلیل می کند.